Master ve Doktora nedir?

Master ve doktora nedir sorusu insanların eğitim hayatı boyunca karşılaştığı kavramlardan biridir. Yüksek lisans ve doktora, genel anlamda birbirinden farklı olan eğitim seviyelerini ifade eder. Yüksek lisans, İngilizcede “master” olarak adlandırılan ve Türkçede de “master” olarak bilinen bir eğitim seviyesidir. Ancak, doktora yapmak için yüksek lisans yapma zorunluluğu yoktur; hatta bazı durumlarda yüksek lisans yapmadan doğrudan doktora programına başvurulabilir. Yüksek lisans ve doktora programlarının bir arada ele alındığı kavram ise “lisansüstü eğitim” olarak adlandırılır. Dolayısıyla, “yüksek lisans” ve “lisansüstü eğitim” terimleri karıştırılmamalıdır. Örneğin, doktora programı bir yüksek lisans seviyesi değil, lisansüstü eğitim seviyesindedir.

Master ve Doktora nedir?

Master ve doktora nedir? master ve doktora, derecelerinin amaçları farklıdır. Master programı, belirli bir alanda uzmanlaşmak ve daha fazla bilgi edinmek için genellikle 2 yıl süren bir eğitimdir. Bu süreçte, öğrenciler genellikle 6-8 ders alır ve tezli veya tezsiz seçenekleri bulunabilir. Master programını tamamlayan öğrenciler, “Yüksek Lisans Diploması” alırlar. Örneğin, Makine Mühendisliği alanında lisans eğitimi alan biri, yüksek lisans programını tamamladığında “Bilim Yüksek Lisansı Diploması” alır. Diğer yandan, Ekonomi veya Felsefe gibi alanlarda tamamlanan yüksek lisans programı, “Sanat Yüksek Lisansı Diploması” ile sonuçlanır. Bu “sanat” terimi, beşeri ve sosyal bilimleri kapsayan geniş bir alanı ifade eder.

Master ve Doktora arasındaki farklar nelerdir?

• Master ise İngilizce bir kelime olup Türkçe’deki karşılığı Yüksek Lisans dır,
• Yüksek lisans eğitimi, kişinin eğitim aldığı branşta uzmanlaşması ve bu durumu bilimsel bir makaleyle (tezle) ispat etmesiyle tamamlanır.
• Yüksek lisans eğitimi, kişinin branşta uzmanlaşması ve bunu bilimsel bir makale-tez ile ispat etmesiyle tamamlanır.
• Doktora ise, öğrenciye bağımsız araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma yeteneği kazandırmak içindir.
• Master eğitiminin ardından kişi “bilim uzmanı“,”uzman hekim“, “yüksek mühendis“, “yüksek mimar” gibi unvanlara sahip olur.
• İkisi de birbiriyle kıyaslanmayacak eğitimlerdir.
• Doktora tamamlandığı zaman dr ünvanı alınır, ancak bu dr tıp hekimliğindeki dr anlamına gelmez.
• Ales sınavını kazanan herkes master yani yüksek lisans yapabilir, ancak Doktora yapamaz.
• Doktora aslında akademik kariyerin bir sürecidir.

Yüksek Lisans Yapmadan Doktora Yapılabilir mi?

Master ve doktora nedir? sorusuna cevap bulduktan sonra insanların karşılaştığı bir diğer soruyu cevaplayalım. Bu sorunun genellikle cevabı evettir, özellikle ABD’de doğrudan doktora programına başvurmak mümkündür, master yapma zorunluluğu yoktur. Okula başvuru yaparken bu tercihi belirtmeniz istenir ve gereken adımlar formülde açıklanır, bu nedenle özel bir hazırlık yapmanıza gerek yoktur.

Öte yandan, Avrupa’da uzun yıllardır yüksek lisans programlarına büyük önem verilmiş ve doktora programları için bir köprü işlevi görmüştür. Doktora derecesi de aynı şekilde değerli görülmüştür. Bu nedenle, birçok Avrupa üniversitesi, “yüksek lisans yapmadan doktora yapılamaz” şeklinde bir sistem oluşturmuştur. Bu durum, “Avrupa’da yüksek lisans yapılır, ABD’de doktora yapılır” düşüncesini oluşturmuştur.

Ancak, son yıllarda bu durum değişmeye başlamıştır ve Avrupa’da master yapmadan doğrudan doktora yapma eğilimi artmaktadır. Yine de, tercih ettiğiniz okulların ve programların bu konudaki politikalarını öğrenmek önemlidir.

Fakat… Yüksek lisans yapmanın bazı özel avantajları bulunmaktadır. Bunların en önemlilerinden üçünü burada ele alacağız: İlk olarak, yüksek lisans yapmanız durumunda, laboratuvar çalışmalarına uyum sağlama konusunda daha az zorluk yaşarsınız. Çünkü yüksek lisans programı sırasında, akademik danışmanınızın laboratuvarında deneyim kazanma fırsatınız olur, bu da doktora programına geçişte uyum sağlamanıza yardımcı olabilir ve laboratuvar ortamına aşina olmanıza katkı sağlar. Elbette laboratuvar şartlarına aşina olmanın alternatif yolları da vardır: Örneğin, lisans eğitimi sırasında laboratuvar deneyimi kazanabilirsiniz.

Yüksek lisans yapmanın ikinci avantajı, muhtemelen doktora yapacağınız alanda hazır bir literatür taraması ve araştırma konusunun olmasıdır. Hatta yüksek lisans sürecinde en az bir akademik makale yayınlayarak, doktora eğitimine bir adım önde başlayabilirsiniz. Doktora öncesi yüksek lisans yapmanın en büyük avantajı ise, yüksek lisans derslerinizi doktora programınızda saydıra bilme olanağıdır. Bu sayede, doktora programınızda daha az ders alabilir, akademik araştırmalarınıza daha fazla yoğunlaşabilir ve daha fazla yayın yapma fırsatı elde edebilirsiniz. Ancak, bu avantajları elde edememiş olmanız, doğrudan doktora yapmak isteyen biri için çözülemeyecek problemler ortaya çıkarmaz.